بحث سرویسهای ارزش افزوده یا وس (Value-added service – VAS) در طول چند ماه گذشته بسیار داغ شده است؛ تا حدی که وزیر ارتباطات در مورد آن هشدارهای متعددی به کاربران داده و با هشتگ #پایان_وس اطلاعات مربوط به مقابله با برخی از فعالیتهای تجاری غیرمنصفانه را منتشر کرده است.
در این میان سؤال اصلی این است که خدمات ارزش افزوده چیست و چرا کاربران باید در حین استفاده از آنها دقت بیشتری به خرج دهند.
سرویس ارزش افزوده چیست؟
به طور کل، سرویس ارزش افزوده به خدماتی گفته میشود که از طریق پیامک، پیامهای چند رسانهای (MMS) و دادههای تلفن همراه و با استفاده از اپراتور به کاربران ارائه میشود که معمولاً در ایران از طریق پیامک برای کاربران ارسال میشوند. کاربران میتوانند با ارسال یک عدد خاص یا یک پیامک خالی به شمارهای مشخص این سرویسها را برای خود فعال کنند. که اطلاعات و خدمات مختلفی را به کاربران ارائه میدهند.
خدمات ارائه شده از طریق این سرویسها معمولاً بر پایه محتوا هستند. برخی از مثالهای این خدمات در ایران، شامل پیگیری صدور کارت سوخت، پیگیری مراحل دریافت گذرنامه، فال حافظ و ابزارهای سرگرمی و موارد دیگر میشوند.
برخی از محتوای ارائه شده از طریق این خدمات برای کاربران ممکن است کاربردی باشد؛ با این حال بسیاری از آنها برای کاربران کاربردی نیستند و صرفاً بابت ارسال پیامهای مختلف که کاربردی غیر از سرگرمی ندارند، از کاربران هزینه کسر میکنند.
نکته مهم این است که خدمات ارزش بابت ارسال هر پیامک یا محتوای ویژه یک هزینه مشخص را از کاربر میدهند. در حالی که برخی از آنها ممکن است به هیچ وجه با رضایت کاربر ارسال نشده باشند.
سرویس ارزش افزوده خوب است یا بد؟
نکته مهم این است که سرویس ارزش افزوده به خودی خود بد و ناکارآمد نیست. سرویس ارزش افزوده در بسیاری از کشورهای دنیا برای دریافت اطلاعات خاص از مراحل پیگیری کارهای اداری و دولتی و موارد دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. حتی این سرویسها برای ارسال محتوای سرگرمی نیز به کار گرفته میشوند. با این حال مشکل اصلی ارائه این خدمات در ایران، عدم اطلاع رسانی درست در این زمینه است.
بسیاری از کاربران نمیدانند که سرویسهایی که از طریق پیامک یا موارد دیگر دریافت میکنند، در حال دریافت هزینه از حساب شخصی آنها هستند. هزینه محتوای ارزش افزوده از طریق شارژ سیم کارت یا روی قبض محاسبه میشود و کاربران معمولاً نمیدانند که این سرویسها را چگونه غیرفعال کنند.
چگونه سرویسهای ارزش افزوده را غیرفعال کنید
تلاشهای اخیر وزیر ارتباطات و راه اندازی هشتگ #پایان_وس باعث شد تا میزان شفاف سازی در این زمینه افزایش پیدا کند و در نهایت ابزارهایی برای جلوگیری کسب درآمد غیرمنصفانه برخی از شرکتها ایجاد شد. آذری جهرمی اخیراً اعلام کرده که تنها از یک شهروند کرمانشاهی 12.5 میلیون تومان بابت سرویسهای ارزش افزوده هزینه دریافت شده است. همین مسئله میتواند نشانهای از اهمیت اطلاع رسانی در این زمینه به حساب آید.
برای استعلام و دریافت اطلاعات مربوط به میزان هزینههایی که از طریق سرویسهای ارزش افزوده پرداخت کردهاید، کافی است شماره *800*6# را شماره گیری کنید.
برای غیرفعال سازی این سرویسها میتوانید با شماره گیری *800# تمامی سرویسهای فعال خود را غیرفعال کنید.
در نهایت برای ثبت شکایت و پیگیریهای مربوط به دریافت هزینههای غیرقانونی علیه شرکتهای ارائه دهنده خدمات ارزش افزوده میتوانید از طریق سرویس پیامک رایگان به شماره 8007 اقدامهای لازم را انجام دهید.