نزدیک یک هفته پیش بود که سامانه همتا و وزیر ارتباطات در دو بیانیه جداگانه اعلام کردند که برخی از افراد سودجو با سوءاستفاده از پاسپورت حجاج اقدام به رجیستر کردن تلفنهای همراه قاچاق در شبکه همراه کشور میکنند.
در این میان، بسیاری از نهادهای دولتی و قضایی اعلام کردهاند که این فعالیت، حتی با رضایت خود مسافرین مصداق بارز کلاه برداری و انجام اعمال غیرقانونی است و به سرعت مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت. سامانه همتا اعلام کرده که با متخلفینی که اقدام به دریافت و سو استفاده از اطلاعات مسافرین برای رجیستر کردن تلفنهای همراه قاچاق میکنند برخورد خواهد شد. علاوه بر این، مسافرینی که از اطلاعات خود برای رجیستر کردن اطلاعات تلفنهای همراه میکنند، صرفاً اجازه استفاده از این خدمات به صورت غیرتجاری را دارند و امکان استفاده از آن برای رجیستر کردن گوشیهای قاچاق را ندارند.
علاوه بر این، رئیس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی نیز اعلام کرده که در طول روزهای گذشته بیش از 200 دفتر فروش مربوط به اپراتورهای تلفن همراه به دلیل انجام تخلفهای مشابه مسدود شدهاند و از ادامه فعالیتهای آنها جلوگیری شده است.
متن کامل بیانیه سامانه همتا به شرح زیر است:
خرید و فروش اطلاعات مسافران حتی با رضایت ایشان، سوء استفاده از واردات مسافری است
پیرو اظهارات اخیر «مهندس آذری جهرمی» وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص موضوع سوء استفاده عدهای سودجو از اطلاعات هویتی حجاج برای ثبت گوشیهای قاچاق، ذکر چند نکته ضروری است که بدین وسیله به اطلاع مخاطبان محترم کانال همتا میرساند:
همانگونه که در 24 تیر ماه نیز در کانال اطلاعرسانی همتا منتشر گردید، پس از اتصال سامانه گمرک به سرویس گذرنامه ناجا، علیرغم افزایش چشمگیر واردات رسمی تلفن همراه به صورت تجاری و تعدیل محسوس قیمتها در بازار، نوع جدیدی از تخلف گسترشیافت که در آن افراد سودجو پس از دستیابی به اطلاعات هویتی شخص مسافر که به تازگی وارد کشور شده است، اقدام به ثبت تلفن همراه مسافری به نام شخص مذکور مینمایند. این افراد با «سوء استفاده از تسهیلات در نظر گرفته شده برای مسافران» با مراجعه مستقیم به مسافران و یا از طرق دیگری همچون آژانسهای مسافرتی و . . . ، در ازای پرداخت مبالغی، اقدام به خرید اطلاعات هویتی مسافران و زائران نموده و با استفاده از این اطلاعات اقدام به رجیستر کردن گوشیهای قاچاق مینمایند. در این خصوص دو حالت متصور است: 1) ثبت گوشی بدون اطلاع شخص مسافر باشد 2) ثبت گوشی بااطلاع و رضایت شخص مسافر باشد.
در حالت اول که گوشی بدون اطلاع شخص مسافر ثبت میگردد، متخلفان پس از دستیابی به اطلاعات هویتی مسافر، ابتدا بدون اطلاع مسافر اقدام به صدور سیمکارت بنام وی کرده و سپس با استفاده از سیمکارت صادر شده، کد ملی و شماره گذرنامه مسافر، اقدام به ثبت تلفن همراه مسافری مینمایند. در صورتی که برای مسافر سیمکارتی صادر شده باشد، پیامکی با سرشماره CRA.ir برای سایر خطوط وی ارسال میشود و این امکان برای شخص مسافر وجود دارد که با شمارهگیری شماره 195 و یا با مراجعه به آدرس اینترنتی https://195.cra.ir، نسبت به ثبت شکوائیه در «سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی»اقدام نمایند. همچنین شخص مسافر میتواند با استفاده از اپلیکیشن «دولت همراه» و از بخش «تعداد خطوط مشترکین تلفن سیار» از صدور سیمکارت جدید بنام خود مطلع گردد. لازم به ذکر است فرد متخلف با استفاده از سیمکارت صادر شده بنام مسافر قادر به انجام تخلفات متعددی است که ثبت تلفن همراه تنها یکی از این تخلفات هست.
در حالت دوم شخص مسافر یا زائر با رضایت شخصی و در ازای دریافت مبلغی اقدام به فروش اطلاعات خود مینماید. به اطلاع میرساند مطابق مقررات قانونی، مسافرانی که از مرزهای رسمی وارد کشور میشوند درصورتیکه «صرفاً برای مصرف شخصی» و باهدف «غیرتجاری» تلفن همراهی «از خارج از کشور خریداری نموده و با خود وارد کرده باشند»، میتوانند پس از ورود به کشور با مراجعه غیرحضوری به سامانه گمرک و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، آن را ثبت (رجیستر) و قابل استفاده نمایند. لذا در صورتی که تلفن همراهی از خارج از کشور خریداری نشده و همراه مسافر وارد نشده باشد، شخص مسافر قانوناً مجاز نیست از طریق اطلاعات هویتی خود (شخصاً یا از طریق فروش اطلاعات خود به غیر) اقدام به ثبت تلفن همراه قاچاق نماید و در صورت انجام، قطعاً مرتکب خلاف اظهاری به گمرک شده و مسئولیت حقوقی آن متوجه فرد مسافر خواهد بود. البته در این میان برخی افراد هم قصد دارند تا خرید و فروش اطلاعات هویتی مسافران را قانونی جلوه دهند که از جمله میتوان به عملکرد برخی از اتحادیههای صنف تلفن همراه اشاره کرد که به طرق مختلف زائرانی را که به زودی قصد تشرف به زیارت عتبات عالیات را دارند به فروش اطلاعات شخصی خود به واحدهای صنفی فروش تلفن همراه و مشارکت در این تخلف ترغیب مینمایند.
در پایان لازم به ذکر است که حل این معضل همکاری همهجانبه دستگاههای متولی را طلب میکند. امید است همانگونه که وزیر محترم ارتباطات وعده دادند، در اسرع وقت و بهطور ریشهای با متخلفانی که با سوء استفاده از اطلاعات مسافران قصد ثبت گوشیهای قاچاق و دور زدن طرح رجیستری را دارند، برخورد مقتضی صورت پذیرد و همچنین با اصلاح سازوکار کنونی و اتخاذ تدابیر لازم، معضل ثبت گوشیهای مسافری که در حال حاضر به بستری برای تطهیر کالای قاچاق و سودجویی تبدیل شده و مدتهاست گریبان گیر واردات رسمی تلفن همراه و طرح رجیستری شده است، برطرف گردد.
کانال رسمی آموزش و اطلاع رسانی ثبت تلفن همراه (رجیستری)
حسین فلاح جوشقانی «رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی» نیز در حساب رسمی خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام نوشت:
۲۰۰ دفتر فروش مربوط به اپراتورها به علت تخلف در ارائه سیمکارت رایگان برای حجاج بهمنظور سوءاستفاده از آن برای رجیستری گوشی قاچاق تعلیق شدند. از مردم میخواهم که بهمنظور پیشگیری از سوءاستفاده، مدارک شناسایی خود مانند پاسپورت را در اختیار سایر افراد یا دفاتر مسافرتی قرار ندهند.